10 ปีมาแล้ว นับแต่ รศ.ดร.ศักดา อินทรวิชัย ภาควิชาเกษตรกลวิธาน คณะเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และทีมงาน ได้เริ่มโครงการศึกษาวิจัยสร้างเครื่องสีข้าวขนาดเล็กสำหรับชุมชน โดยการย่อส่วนขั้นตอนการทำงานของโรงสีขนาดใหญ่ ให้มีขนาดกะทัดรัด เคลื่อนย้ายสะดวก และติดตั้งง่าย จนได้ออกมาเป็น “เครื่องสีข้าวชุมชน 120”
เป็นเครื่องสีข้าวที่ชาวบ้านธรรมดาสามารถเรียนรู้ ปรับแต่งการทำงานให้เหมาะกับข้าวเปลือกแต่ละสายพันธุ์ สามารถสีข้าวเปลือกออกมาเป็นได้ทั้งข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ
สร้างโดยยึดหลัก การต้องเป็นเครื่องสีข้าวที่อยู่บนพื้นฐานตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง และความมั่นคงทางอาหารใน ชนบท...การออกแบบต้องใช้ความรู้เชิงวิศวกรรมเครื่องจักรกลแบบธรรมดา ไม่ยุ่งยากซับซ้อน เพื่อชาวบ้านสามารถใช้งานได้ง่าย ซ่อมเองเป็น แม้แต่ผู้สูงวัยยังทำได้ และต้องใช้วัสดุที่ผลิตได้ในประเทศเป็นหลัก
หลังจากสร้างเครื่องสีข้าวรุ่นแรกออกมาให้เกษตรกรได้ใช้เป็นผลสำเร็จ ทำให้เกษตรกรสามารถพึ่งพาตนเองได้ทั้งในแง่ของการใช้งาน การดูแลรักษา และสนับสนุนการผลิตข้าวของเกษตรกรได้อย่างครบวงจร... การพัฒนาเครื่องสีข้าวขนาดเล็ก จึงมีตามมา 3 รุ่น แต่ยังเป็นเครื่องสีข้าวแบบ 2 in 1 สีได้แค่ข้าวกล้อง และข้าวซ้อมมือ
ล่าสุด ดร.ศักดา และทีมงาน ได้สร้างเครื่องสีข้าวรุ่นใหม่ตามมาอีกรุ่น...เป็นเครื่องสีข้าวขนาดเล็กแบบ 3 in 1 สามารถสีได้ทั้งข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ และข้าวสารขาว ในเวลาพร้อมๆกัน
ตัวเครื่องมีขนาดกว้าง 1 ม. ยาว 1.5 ม. สูง 2 ม. น้ำหนักเพียง 350 กก. ใช้มอเตอร์ไฟฟ้าขนาด 2.2 กิโลวัตต์ 220 โวลต์ 15 แอมแปร์ สีข้าวเปลือกได้ 100 กก.ต่อชม. มีประสิทธิภาพการกะเทาะ 80% และสีออกมาเป็นข้าวสารได้ 60-65% มีขาตั้งที่แข็งแรง สามารถยกขึ้นรถไปตั้งวางสีข้าวได้ทุกสภาพพื้นที่
เมื่อเปรียบเทียบกับเครื่องสีข้าวแบบนี้ แต่ไม่สามารถยกย้ายเคลื่อนที่ได้ ซึ่งมีจำหน่ายในท้องตลาดราคาจะไม่ต่ำกว่า 180,000 บาท แต่เครื่องสีข้าวรุ่นใหม่ล่าสุดของ ดร.ศักดา ราคาเพียง 80,000 บาท เกษตรกรผู้นำชุมชนไหนสนใจสอบถามได้ที่ 0-2561-3482 หรือ e-mail:agrsdi@ku.ac.th
ชมชื่น ชูช่อ