ปัจจุบันเกษตรกรผู้ปลูกพืชผักอายุสั้นที่มีศักยภาพและมีราคาสูง เช่น แตงโม แตงกวา พริก แคนตาลูป และสตรอเบอรี่ นิยมปูพลาสติกคลุมดินในระบบปลูกเพิ่มมากขึ้น เพื่อลดค่าแรงงานในการกำจัดวัชพืช รวมทั้งลดปริมาณการใช้สารเคมีกำจัดวัชพืช ที่สำคัญยังช่วยลดปริมาณการให้น้ำ ทำให้ได้ผลผลิตที่สะอาดและมีคุณภาพด้วย การใช้เทคโนโลยีการปลูกพืชแบบคลุมดินด้วยพลาสติกจึงมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรม กรมวิชาการเกษตร เห็นความสำคัญในเรื่องดังกล่าว จึงได้คิดค้นและพัฒนา “เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์” เพื่อเพิ่มความสะดวกและช่วยลดขั้นตอนในการทำงาน และช่วยเสริมประสิทธิภาพการผลิตให้กับเกษตรกรผู้ปลูกพืชผักด้วย
นางสาวขนิษฐ์ หว่านณรงค์ วิศวกรการเกษตรชำนาญการพิเศษ สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรม กรมวิชาการเกษตร กล่าวว่า เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์ที่สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรมได้คิดค้นขึ้นนี้ถูกออกแบบเพื่อลดขั้นตอนในการยกร่อง โรยสายน้ำหยด และปูพลาสติกของเกษตรกรผู้ปลูกพืชผักแบบคลุมดิน ซึ่งทั้งสามขั้นตอนจะทำงานพร้อมกันในคราวเดียว เหมาะสมกับการใช้งานของเกษตรกร สามารถทำงานได้รวดเร็วและช่วยลดปัญหาการขาดแคลนแรงงานในการปูพลาสติกและกำจัดวัชพืชได้ โดยเครื่องปูพลาสติกดังกล่าวใช้ติดตั้งกับรถแทรกเตอร์ขนาด 35-50 แรงม้า สามารถปรับใช้กับพลาสติกหน้ากว้างตั้งแต่ 80-150 เซนติเมตร
เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์ต้นแบบ ประกอบด้วย ผาลจานยกร่องขนาด 16 นิ้ว และ 18 นิ้ว ซึ่งถอดเข้าออกได้ จำนวน 2 คู่ อุปกรณ์โรยสายน้ำหยด 1ชุด สามารถวางสายน้ำหยดได้ 2 สาย ชุดลูกกลิ้งรีดพลาสติกให้ตึงสามารถปรับระยะสูงต่ำได้ ชุดล้อยางกดทับพลาสติกติดสปริงเพื่อให้กดทับพลาสติกอย่างต่อเนื่อง และชุดผาลจานขนาด 16 นิ้ว สำหรับกลบชายพลาสติกซึ่งสามารถปรับมุมจานและหน้าจานได้
จากการใช้เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์ทดสอบในแปลงปลูกแตงโม และพริกของเกษตรกร โดยใช้พลาสติกหน้ากว้าง 1 เมตร ใช้ความเร็วการเคลื่อนที่ของรถแทรกเตอร์เฉลี่ย 0.5 เมตร/วินาที พบว่า การทำงานในแปลงปลูกแตงโมระยะระหว่างแถวปลูก 6 เมตร สามารถทำงานได้ 3.36 ไร่/ชั่วโมง หรือประมาณ 20 ไร่/วัน อัตราความสิ้นเปลืองน้ำมันเชื้อเพลิง 0.53 ลิตร/ไร่ และมีประสิทธิภาพการกลบชายพลาสติก 86.53 %
ส่วนผลการทดสอบในแปลงปลูกพริก พบว่า ระยะระหว่างแถวปลูก 1.5 เมตร เครื่องฯนี้มีความสามารถในการทำงาน 0.74 ไร่/ชั่วโมง อัตราความสิ้นเปลืองน้ำมันเชื้อเพลิง 1.86 ลิตร/ไร่ และประสิทธิภาพการกลบชายพลาสติก 91.48 % ซึ่งปัจจุบันมีผู้ประกอบการนำเทคโนโลยีเครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์ของกรมวิชาการเกษตรไปพัฒนาต่อยอด เพื่อการผลิตในเชิงพาณิชย์แล้ว ขณะเดียวกันยังมีกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกพริกในพื้นที่จังหวัดเชียงรายนำแบบไปประยุกต์และผลิตเครื่องปูพลาสติกใช้เองแล้ว ซึ่งประสิทธิภาพการทำงานอยู่ในระดับน่าพอใจ
หากเกษตรกร กลุ่มเกษตรกร สหกรณ์การเกษตร หรือผู้ประกอบการสนใจจะใช้เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์ สามารถขอแบบได้ที่สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรม ซึ่งนำไปประยุกต์ใช้ได้ โดยเฉพาะกลุ่มเกษตรกรที่จะปลูกพืชผักหลังนา ทั้งพริก แตงโม แตงกวา และแคนตาลูป สามารถเข้ามาเรียนรู้และขอดูเครื่องต้นแบบนำไปดัดแปลงใช้งานได้ หรืออาจดำเนินการในรูปแบบกลุ่มผู้รับจ้างปูพลาสติกคลุมดิน เป็นแนวทางหนึ่งที่จะช่วยลดต้นทุนการผลิตได้โดยเฉพาะค่าสารเคมีกำจัดวัชพืช นอกจากนั้น การปูพลาสติกคลุมดินปลูกพืชยังสามารถช่วยกักเก็บความชื้นในดิน ช่วยประหยัดการใช้น้ำ ทำให้เกษตรกรได้ผลผลิตเพิ่มขึ้นและได้ผลผลิตที่สะอาด ตรงตามความต้องการของตลาดและผู้บริโภคด้วย
หากสนใจข้อมูลเกี่ยวกับ “เครื่องปูพลาสติกติดพ่วงท้ายรถแทรกเตอร์” สามารถติดต่อได้ที่ กลุ่มวิจัยวิศวกรรมผลิตพืช สถาบันวิจัยเกษตรวิศวกรรม กรมวิชาการเกษตร โทร. 0-2579-2725.