ประเด็นสำคัญ
• ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดว่า การจับจ่ายใช้สอยในช่วงวาเลนไทน์ของคนกรุงเทพฯปี 2557 จะมีเม็ดเงินสะพัดไม่ต่ำกว่า 1,400 ล้านบาท ขยายตัวร้อยละ 7.7 เมื่อเทียบกับปีที่แล้ว
• สำหรับปัจจัยทางด้านการเมือง พบว่า “ไม่ค่อยมีผลกระทบ” ต่อการเข้าร่วมกิจกรรมในช่วงวัน วาเลนไทน์ของกลุ่มเป้าหมายที่มีอายุ 15-35 ปีมากนัก ในขณะที่ปัญหาทางด้านกำลังซื้อที่ยังคงชะลอตัว ทำให้ผู้บริโภคในปัจจุบัน “มีเหตุผลในการใช้จ่ายมากขึ้น” โดยเน้นไปที่ประโยชน์ใช้สอยและให้ความสำคัญกับความคุ้มค่า
• “ดอกกุหลาบ” สื่อรักแทนใจในช่วงวาเลนไทน์ ในปีนี้ได้รับความสนใจจากคนกรุงเทพฯ ลดลงและถูกทดแทนด้วยของขวัญประเภทอื่นๆ มากขึ้น อาทิ ช็อคโกแลต ตุ๊กตา และสินค้าในกลุ่มแฟชั่น เป็นต้น
• Social Media ยังเป็นช่องทางที่ได้รับความนิยมของคนกรุงเทพฯ ในการแสดงความรักส่งผ่านไปถึงบุคคลอันเป็นที่รักในช่วงวาเลนไทน์ เนื่องจากมีความสะดวก รวดเร็วและมีการใช้งานอยู่เป็นประจำ ตอบรับไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ในยุคดิจิทัล
วาเลนไทน์ปี’ 57 แม้ว่าคนกรุงเทพฯ จะเผชิญกับปัญหากำลังซื้อที่ยังคงชะลอตัว และสถานการณ์ทางการเมืองที่ยังคงยืดเยื้อ แต่ถึงกระนั้น คนกรุงเทพฯ โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายที่มีอายุ 15-35 ปี ยังคงให้ความสนใจที่จะเข้าร่วมทำกิจกรรมต่างๆ ในช่วงวันวาเลนไทน์ ไม่แตกต่างไปจากปีก่อนหน้ามากนัก แต่พฤติกรรมในการซื้อสินค้าและการทำกิจกรรมอาจจะแตกต่างไปจากปีก่อนๆ เนื่องจาก วาเลนไทน์ในปีนี้ตรงกับวันมาฆบูชาและมีวันหยุดติดต่อกัน 3 วัน
ทั้งนี้ศูนย์วิจัยกสิกรไทยได้ทำการสำรวจ “พฤติกรรมของผู้บริโภคในกรุงเทพฯในช่วงวันวาเลนไทน์ปี 2557” โดยมีผู้ตอบแบบสอบถามอายุระหว่าง 15-35 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายที่น่าจะให้ความสนใจเป็นพิเศษกับเทศกาลดังกล่าว โดยสามารถสรุปประเด็นสำคัญได้ ดังนี้
ชาวกรุงฯ รุ่นใหม่วัยรุ่น/วัยทำงาน ... สนใจทำกิจกรรมต่างๆ ในช่วงวาเลนไทน์ปี’ 57 กว่าร้อยละ 63.0
จากผลการสำรวจพบว่าคนกรุงเทพฯ ที่มีอายุระหว่าง 15-35 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักที่สนใจทำกิจกรรมในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ ยังคงให้ความสนใจซื้อของขวัญและทำกิจกรรมต่างๆ (อาทิ ซื้อดอกไม้/สินค้าของขวัญ/ทำกิจกรรมพิเศษ) ร่วมกับบุคคลอันเป็นที่รักกว่าร้อยละ 63 ของผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด
ทั้งนี้เป็นที่สังเกตว่า ในปีนี้วันวาเลนไทน์ตรงกับวันมาฆบูชา อีกทั้งยังเป็นวันหยุดยาวติดต่อกันถึง 3 วัน ทำให้กิจกรรมที่คนกรุงเทพฯ เลือกทำในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ปีนี้ จึงมีความหลากหลายมากกว่าปีก่อนๆ
คนกรุงเทพฯ ร้อยละ 84.0 ของผู้ที่สนใจทำกิจกรรมในช่วงวาเลนไทน์ สนใจทำ “กิจกรรมพิเศษ” ร่วมกับบุคคลอันเป็นที่รัก โดยส่วนใหญ่จะเน้นไปทำกิจกรรมนอกบ้าน ซึ่งกิจกรรมที่ได้รับความนิยมของคนกรุงเทพฯ ในช่วงวาเลนไทน์ปีนี้ ได้แก่ การออกไปรับประทานอาหารนอกบ้าน คิดเป็นสัดส่วนถึงร้อยละ 62.7 รองลงมาคือ การทำบุญตักบาตร (ร้อยละ 40.5) ดูหนัง/ฟังเพลงนอกบ้าน (ร้อยละ 34.8) ช็อปปิ้งเดินเล่น(ร้อยละ 31.0) ตามลำดับ ในขณะที่ร้อยละ 25.3 ของผู้ตอบแบบสอบถาม มีความประสงค์ที่จะทำกิจกรรมอยู่บ้าน เนื่องจากยังมีความกังวลเกี่ยวกับสถานการณ์การชุมนุม
นอกจากนี้ หากพิจารณาถึงคนที่จะร่วมฉลองหรือทำกิจกรรมด้วยในช่วงวาเลนไทน์จะพบว่า แฟน/คู่รัก เป็นบุคคลที่คนกรุงเทพฯ สนใจจะทำกิจกรรมร่วมกันมากที่สุด (ร้อยละ 50) รองลงมา คือ พ่อแม่/คนในครอบครัว (ร้อยละ 30) และเพื่อน/เพื่อนร่วมงาน (ร้อยละ 19) ตามลำดับ
“ดอกกุหลาบ” ... สัญลักษณ์ของวาเลนไทน์ ลดบทบาทลงและถูกทดแทนด้วยของขวัญอื่นๆ มากขึ้น หากนึกถึงของขวัญที่เป็นที่นิยมในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ พบว่า ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ดอกไม้ โดยเฉพาะดอกกุหลาบจะเป็นสื่อรักที่ได้รับความนิยม เพื่อมอบให้กับคนรักในช่วงวาเลนไทน์ แต่ในปีนี้ “ดอกกุหลาบกลับได้รับความสนใจจากคนกรุงเทพฯ ลดลงและถูกทดแทนด้วยของขวัญประเภทอื่นๆ มากขึ้น”
ซึ่งจากผลการสำรวจพบว่าคนกรุงเทพฯกว่าร้อยละ 66.0 ไม่เลือกซื้อดอกไม้ เพื่อมอบให้กับคนที่จะร่วมกิจกรรมในวัน วาเลนไทน์ ซึ่งส่วนหนึ่งน่าจะเป็นผลมาจากกำลังซื้อที่ยังคงชะลอตัว ทำให้ผู้บริโภคในปัจจุบันมีเหตุผลในการใช้จ่ายมากขึ้น โดยเน้นไปที่ประโยชน์ใช้สอยและให้ความสำคัญกับความคุ้มค่า โดยเฉพาะกลุ่มผู้บริโภคในวัยทำงานที่มีอายุระหว่าง 25-35 ปี
ในขณะที่อีกร้อยละ 34.0 ของผู้ตอบแบบสอบถามยังให้ความสนใจในการเลือกซื้อดอกไม้ เพื่อมอบให้กับคนที่จะร่วมกิจกรรมในวันวาเลนไทน์ แต่จะหันมาซื้อเป็นดอกเดี่ยวมากกว่าการจัดเป็นช่อ โดยดอกไม้ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ได้แก่ ดอกกุหลาบแดง (ร้อยละ 49.2) โดยจะมีการเลือกซื้อดอกไม้ผ่านร้านจัดดอกไม้ทั่วไปเป็นหลัก (ร้อยละ 54.0) ทั้งนี้ ศูนย์วิจัยกสิกรไทย ได้ทำการสำรวจราคาดอกกุหลาบในช่วงวาเลนไทน์ปีนี้ พบว่า มีราคาใกล้เคียงกับช่วงเดียวกันของปีที่แล้ว กล่าวคือ ในช่วง 1 สัปดาห์ก่อนช่วงวาเลนไทน์ ราคากุหลาบจะค่อยๆ ขยับขึ้นจนถึงคืนวันที่ 13-14 กุมภาพันธ์ ราคาจะพุ่งสูงกว่าช่วงปกติประมาณ 2-3 เท่า อย่างไรก็ดี บทบาทของดอกกุหลาบในปีนี้ ถือว่าไม่คึกคักเท่าที่ควร
ช็อคโกแลต ... สินค้ายอดนิยมครองใจกลุ่มคนทุกเพศทุกวัยในช่วงวาเลนไทน์ ปี’57 นอกเหนือจากดอกไม้แล้ว ในปีนี้สินค้า/ของขวัญโดนใจที่คนกรุงเทพฯ นิยมมอบให้กับคนรัก คือ ช็อคโกแลต (ร้อยละ 43.1) เนื่องจากมีให้เลือกซื้อหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นรสชาติหรือระดับราคา รวมถึงมีการปรับแพ็คเกจให้สวยงาม ดึงดูดใจให้เลือกซื้อหาเพื่อเป็นของขวัญมากขึ้น จึงสามารถตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคได้ทุกกลุ่ม ไม่ว่าจะเป็นวัยรุ่นหรือวัยทำงาน ในขณะที่สินค้าที่ได้รับความนิยมรองลงมา ได้แก่ ตุ๊กตา (ร้อยละ 32.8) และสินค้าในกลุ่มแฟชั่น อาทิ เสื้อผ้า กระเป๋า รองเท้า (ร้อยละ 25.9) ตามลำดับ ทั้งนี้ กว่าร้อยละ 87.9 ของผู้ตอบแบบสอบถาม เลือกซื้อสินค้าดังกล่าวในห้างสรรพสินค้าเป็นหลัก เนื่องจากสะดวกและมีสินค้าให้เลือกสรรหลากหลายประเภท
Social Media … สื่อรักยอดฮิต ครองใจไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่
ในยุคสังคมดิจิทัล ปฏิเสธไม่ได้ว่า Social Media มีบทบาทอย่างมากสำหรับไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ ในช่วงวาเลนไทน์ก็เช่นเดียวกัน จากผลการสำรวจ พบว่า คนกรุงเทพฯ ที่เป็นกลุ่มเป้าหมาย สนใจที่จะแสดงความรักผ่านสื่อ Social Media คิดเป็นสัดส่วนถึงร้อยละ 60.0 ของผู้ตอบแบบสอบถามทั้งหมด โดยส่วนใหญ่ให้เหตุผลว่า มีการใช้ Smart phone และ Tablet ในการเข้าถึง Social Media เป็นประจำอยู่แล้ว (ร้อยละ 71.1) รองลงมาคือ เป็นช่องทางที่มีความสะดวก รวดเร็ว ซึ่งตอบรับกับไลฟ์สไตล์คนรุ่นใหม่ในสังคมยุคดิจิทัล ทั้งนี้ ช่องทาง Social Media ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดคือ App. Chat ต่างๆ อาทิ Line, whatsApp เป็นต้น (ร้อยละ 77.2)
ดังนั้น Social Media จึงเป็นหนึ่งในช่องทางที่น่าสนใจสำหรับผู้ประกอบการที่จะเข้ามาสร้างสีสันทางการตลาดให้กับช่วงวาเลนไทน์นี้ เพราะถึงแม้ว่า Social Media จะไม่ได้เป็นการสร้างยอดขายให้กับธุรกิจทางตรง แต่น่าจะเป็นกลยุทธ์ทางการตลาดที่น่าสนใจ เพื่อสร้างการรับรู้ของสินค้าและแบรนด์ไปสู่ผู้บริโภคในวงกว้าง โดยกลยุทธ์ผ่าน Social Media ที่คาดว่าน่าจะได้รับความนิยมสำหรับกลุ่มวัยรุ่น/วัยทำงาน ได้แก่ การทำการตลาดสินค้าที่เกี่ยวข้องกับวาเลนไทน์ผ่านแอพพลิเคชั่น หรือสติ๊กเกอร์แบรนด์สินค้าต่างๆ ผ่าน App. Chat ต่างๆ เป็นต้น
วาเลนไทน์ ปี 2557 เงินสะพัดทั่วกรุงเทพฯ ไม่ต่ำกว่า 1,400 ล้านบาท ... อานิสงส์หลากธุรกิจที่เกี่ยวข้อง
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยคาดว่า ปี 2557 การจับจ่ายในช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ของคนกรุงเทพฯ ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายหลัก (โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายอายุระหว่าง 15-35 ปี) จะมีเม็ดเงินสะพัดไม่ต่ำกว่า 1,400 ล้านบาท ขยายตัวเพิ่มขึ้นกว่าร้อยละ 7.7 เมื่อเทียบกับปีที่ผ่านมา หรือผู้บริโภคมีค่าใช้จ่ายในการซื้อสินค้าและทำกิจกรรมต่างๆ ในช่วงวาเลนไทน์ เฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 1,310 บาท/คน เทียบกับปีที่แล้วที่มีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณ 1,280 บาท/คน
ทั้งนี้สาเหตุที่ค่าใช้จ่ายในปีนี้เพิ่มขึ้น ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากราคาสินค้าที่ผู้บริโภคส่วนใหญ่มองว่ามีแนวโน้มปรับเพิ่มสูงขึ้น ประกอบกับในปีนี้ แม้ว่าบรรยากาศของช่วงเทศกาลวาเลนไทน์จะยังเผชิญกับปัญหาความตึงเครียดทางการเมืองภายในประเทศ แต่ถึงกระนั้น เนื่องด้วยวันวาเลนไทน์ในปีนี้ตรงกับวันมาฆบูชาจึงทำให้มีวันหยุดติดต่อกันถึง 3 วัน ส่งผลให้คนกรุงเทพฯ บางส่วนสนใจที่จะทำกิจกรรมพิเศษต่างๆ ในช่วงวันวาเลนไทน์เพิ่มขึ้นกว่าปีก่อนหน้านอกเหนือจากการรับประทานอาหารนอก บ้าน ซึ่งเป็นกิจกรรมยอดฮิตในช่วงวันวาเลนไทน์อยู่แล้ว อาทิ การทำบุญ ตักบาตร ฟังธรรม หรือการเดินทางท่องเที่ยวในจังหวัดใกล้ๆ เป็นต้น
สรุปและข้อเสนอแนะ
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยมองว่าเทศกาลวาเลนไทน์ในปี 2557 น่าจะยังเป็นอีกหนึ่งเทศกาลที่สร้างรายได้ให้กับธุรกิจที่เกี่ยวข้องต่างๆ ตั้งแต่เกษตรกรผู้ปลูกดอกกุหลาบ ผู้ค้าส่งดอกกุหลาบ ร้านจัดดอกไม้ ไปจนถึงธุรกิจค้าปลีก ไม่ว่าจะเป็นห้างสรรพสินค้า ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านอาหาร หรือแม้แต่ร้านค้าปลีกออนไลน์ (E-Commerce) ที่มีการจัดกิจกรรมและจำหน่ายสินค้าที่ผู้บริโภคนิยมเลือกซื้อให้เป็นของ ขวัญ เช่น ช็อคโกแล็ต หรือสินค้าที่เป็นสัญลักษณ์ของเทศกาลวาเลนไทน์ เป็นต้น
อย่างไรก็ดี แม้ว่าในปีนี้คนกรุงเทพฯ โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายหลักที่มีอายุระหว่าง 15-35 ปี จะยังคงให้ความสนใจที่จะให้ของขวัญและทำกิจกรรมต่างๆ ในช่วงวันวาเลนไทน์ไม่แตกต่างไปจากปีก่อนหน้า แต่เพื่อเป็นการสร้างบรรยากาศและกระตุ้นให้ผู้บริโภคออกมาจับจ่ายใช้สอยกัน มากขึ้น ท่ามกลางปัจจัยเสี่ยงทางด้านการเมืองและกำลังซื้อที่ชะลอตัว ศูนย์วิจัยกสิกรไทย มองว่า การทำ Marketing ของผู้ประกอบการ ก็น่าจะยังคงมีบทบาทสำคัญที่ช่วยดึงดูดกลุ่มผู้บริโภค ไม่ว่าจะเป็นผู้บริโภคทางตรงที่ตั้งใจจะมาเลือกซื้อสินค้าและทำกิจกรรมใน ช่วงวันวาเลนไทน์อยู่แล้ว หรือกลุ่มผู้บริโภคทางอ้อมที่อาจจะไม่ได้ให้ความสำคัญกับวันวาเลนไทน์ แต่เกิดความสนใจจากการทำกลยุทธ์ทางการตลาดของผู้ประกอบการ จนเกิดความต้องการในสินค้าและบริการนั้น ซึ่งอาจจะช่วยเพิ่มยอดขายสินค้าและบริการให้กับธุรกิจได้พอสมควร ยกตัวอย่างเช่น ห้างสรรพสินค้า ซึ่งเป็นสถานที่ยอดฮิตสำหรับบรรดาคนที่สนใจทำกิจกรรมในช่วงวันวาเลนไทน์ อาจจะเนรมิตพื้นที่ในห้างสรรพสินค้าและบริเวณโดยรอบให้เป็นบรรยากาศของวัน แห่งความรัก และจัดทำโปรโมชั่นพิเศษต่างๆ อาทิ การลดราคาสินค้าที่เป็นของขวัญยอดฮิตในช่วงวันวาเลนไทน์ การทำโปรโมชั่นร่วมกับบัตรสมาชิกหรือบัตรเครดิต หรือแม้แต่ธุรกิจร้านอาหาร ซึ่งเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่น่าจะได้รับความนิยมมากเช่นกัน ก็อาจจะจัดทำเมนูอาหารพิเศษ หรือมีการจัดโปรโมชั่นลดราคาให้สอดคล้องกับช่วงเทศกาลวาเลนไทน์ เพื่อจูงใจให้ผู้บริโภคเข้ามาใช้บริการมากขึ้น เป็นต้น